22-28 Eylül 2014 Ukrayna: haftanın özeti - Rusya ve Ukrayna arasında üçüncü gaz savaşı tüm hızıyla devam etmekte

"Digest & Analytics Ukrayna" Haber Ajansından 22-28 Eylül 2014 haftanın özeti

Rusya ve Ukrayna arasında üçüncü gaz savaşı tüm hızıyla devam etmekte. Donetsk Uluslararası Havalimanı Ukrayna’nın “Brest Kalesi” olmuştur. Merkez Bankası ve Hükümetin idari tedbirlerin sayesinde Hrivna kuru sabit tutulmakadır. Parlamento olağanüstü seçimleri sonuçlamaya doğru ilerlemektedir.

Ukrayna’da savaş

• Minsk Ateşkes anlaşması militanlar tarafından ihlal edilmektedir. Haftanın başında Ukrayna ordusunun pozisyonlarına saldırıların ve bombardımanların yoğunluluğu azalmıştır, fakat ilerleyen günlerde aniden yoğunlaşmış. Donetsk Uluslar arası Havaalanına, Debaltsevo, Granitnoe, Mariupol, Staromihayovka, Sçastye ve Avdeevka civarında bulunan kontrol noktalara teröristler tarafından sürekli saldırı düzenlemektedir. Donetsk, Avdeevka, Mariupol, Makeevka, Sçastye ve diğer yerleşim yerlere ateş edilmesinden dolay onlarca siviller ölmüş ve yaralanmıştır.
• Yasadışı kurulan DHC ve LHC de militanlar arasında etkinlik alanları için sürekli çatışmalar yaşanıyor. Rusya’nın sözde “insani yardımdan” kalan ve yerli işadamlarından gasp edilen gıda ürünleri yerel halka bir nevi rüşvet olarak dağıtılmaktadır.
• Hem ateş hattında hem de Ukrayna’nın orta kesimde İstihbarat Teşkilatın ve İçişleri Bakanlığın güçleri tarafından çok sayıda terörist ve sabotaj gruplar tutuklanmaktadır.
• Ukrayna – Rusya sınırında “Duvar” programın çerçevesinde inşa edilen surların inşaatı yoğun şekilde devam etmektedir. İlk kısmının teslimatı 30 Eylüle planlamaktadır. Surlar Ukrayna ordusu, yerel hükümet ve gönüllüler tarafından Rus ordunun ve LHC-DHC teröristlerin olasılı saldırı noktalarda inşa edilmektedir.
• Uluslar arası uzmanlar, MH-17 uçağın düştüğü alanına militanlar tarafından mayın döşendiğini bildirmekteler. Araştırma ekiplerin kaza mahalline ulaşması ve soruşturmanın devam etmesi için Malezya BM den barış güçleri gönderilmesini talep etmektedir.
• DHC ile esir değişimi devam etmektedir. Sadece bir hafta içerisinde bine yakın Ukraynalı askerler serbest bırakılmıştır.

Siyaset

• Ülkede “özel” (sıkıyönetim) durumun ilanı ve her hangi örgüt  dışında kalınmasını yeniden gözden geçirmeyi öngörülen 24 Ağustos Ukrayna Milli Güvenlik Kurulun Kararı Ukrayna Başkanı Poroşenko’nun Kararnamesi ile yürürlülüğe alındı. Belgenin bir kısmı “gizli” olarak işaretlenmiştir.
• Seçilmesinden sonra ilk basın toplantısında Poroşenko’nun: tarihe reformcu başkan olarak girmeyi istediğini, reformların yapılmasına uygun bir ortamı oluşturmayı ve AB’ye katılımı vazifesi olarak gördüğünü açıklamasına istinaden sunulan “Strateji – 2020” programı Ukrayna Devlet Başkanın resmi web sitesinde yayınlamıştır. Ukrayna Devlet Başkanı, planlanan 60 reformlar arasında en önemli mahkemeler reformu olduğunu, Donbass bölgenin özel statüsü kanunun federalizm anlamına gelmediğini, Rusya’nın tehdidi Ukrayna kendi silahlarla durdurabileceğini ve dünya toplumundan sadece iletişim ve radyo istihbarat sistemler gerektiğini söylemiştir.
• The Wall Street Journal ve Reuters bildirmesine göre Avrupa Komisyonun yönetimine ve Devlet Başkanı Poroşenko’ya Putin ve RF Ekonomi Başkanı Ulükayev tarafından Ukrayna ve AB arasında Ortaklık Anlaşmanın yeniden gözden geçirme konusunda baskı yapıldığını, fakat ne Ukrayna nede AB bu anlaşmanın onayından vazgeçmeyecekler.
• Merkez Seçim Komisyonu Parlamento olağanüstü seçimlere adayların kaydını devam etmekte, 29 partilerin listelerin kaydı yapılmıştır ve 438 sandalye için yaklaşık 5 bin aday bulunmaktadır.
• “Hükümet Arındırma” Kanunun yazarlardan birinin beyanına göre bu kanun devlet başkanına, milletvekillilerine, savcılığa ve polise karşı uygulanmayacaktır.

Ekonomi

• Ukrayna’nın katılımı olmadan Avrupa Komiseri Oettinger ve RF Enerji Bakanı Novak aralarında uzlaştıran doğalgaz ihracat  koşulları, AB, Rusya ve Ukrayna arasında Berlin de düzenlenen gaz görüşmelerin sırasında Ukrayna tarafından kabul edilmemiştir. Başbakan Yatsenük, Stockholm tahkim mahkemesinde Gazprom aleyhine açılan davayı Ukrayna geri çekmeyeceğini vurguladı. Gazprom yönetimin ziyaretinden sonra Macaristan Ukrayna’ya doğalgaz arzını kesmiştir. RR Enerji Bakanı Novak, Ukrayna’ya gaz ihracatın devam etme durumunda Avrupaya gaz arzın durdurulmakla tehdit etmiş. Ancak, Norveç Enerji Bakanı, Rusya tarafından gaz ihracatı sabote edilme durumunda AB’ye gaz ihracatı yükselteceğini vaat etmiş. Şirketlerin Naftogaz’a olan borcu 40 milyar Hrivnaya ulaşmıştır. Gaz bütçesinde eksik olmasından dolayı sonbahar ve kış aylarında konutlarda ısı kesintileri yaşanabilir ve bundan dolayı Ukrayna Hükümeti en büyük gaz tüketicileri tasarruf yapmayı zorlamak ve gaz temini konusunda bağımsız olarak anlaşmalarına izin vermeyi planlıyor.
• Ukrayna Devlet Başkanın, Başbakanın ve Merkez Bankası Başkanın nakit döviz piyasasında müdahalelerin, en büyük 50 bankalarla görüşmelerin ve uygulanan idari tedbirler sayesinde bankalar arası piyasasında döviz kurun düşmesini ve Hrivna’nın %10 oranında yükselişi sağlanmıştır. Sonucunda, hafta sonuna doğru 1$ - 12,90, 1€ -16,40, 10 Ruble – 3,37 Hrivna’dan işlem görmüş.
• Başbakan Yatsenük, Ukrayna da default olmayacağını ve Rusya’ya verilen garantiler dahil tüm mali yükümlülüklerin yerine getirileceğini beyan etmiştir. Bununla birlikte, İMF ile uzlaşan kredi programı yeniden gözden geçirilebilir.
• Son 8 ay içerisinde Ukrayna’nın çelik üretimi üçten birden fazla düşmesi dünyanın en büyük on çelik üreticiler arasında yerini kaybetmesine neden olmuştur.
• Rus nükleer yakıtına bağımlığı azaltmak yönünde Westinghouse şirketi ile düzenlenen anlaşmanın ardından Areva Fransız şirketi ile yakıt atıkların imha sözleşmesi imzalanmıştır.
• Başbakan Yatsenük ile ABD Ticaret Bakanı Pritzker aralarında düzenlenen görüşme sırasında Amerikan yatırımları, Ukrayna’da yapılacak reformlar ve fikir mülkiyetin koruma konular konuşulmuştur.